वर्ल्ड स्लीप डे 2023 : झोप आपल्या आरोग्यासाठी खूप महत्वाची आहे. मेंदूच्या कार्यासह चयापचय, भूक, प्रतिकारशक्ती, हार्मोनल आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणालीमध्ये झोप खूप महत्वाची भूमिका बजावते. चांगली झोप ही वेळ, गुणवत्ता आणि अडथळा न येता झोप यावरून ठरवली जाते. प्रौढांमध्ये झोपेच्या कमतरता म्हणजे रात्री 7 ते 8 तास झोप न मिळणे. ज्यामुळे दिवसभरात भरपूर झोप येते, मूड चिडचिडा आणि उदास राहतो आणि स्मरणशक्तीही कमकुवत होऊ लागते.
‘अल्पमुदतीच्या झोपेचा आरोग्यावर अनेक विपरीत परिणाम होतो. यामध्ये नोकरी किंवा शाळेतील खराब कामगिरी, प्रतिसाद क्षमता कमी होणे, अपघातहोण्याचा धोका वाढणे, नैराश्यासारख्या मानसिक आरोग्यात बिघाड; यामध्ये चिंता किंवा अंमली पदार्थांचा गैरवापर, उच्च रक्तदाब आणि हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग आणि गर्भधारणेच्या गुंतागुंत यासारख्या दीर्घकालीन आजारांचा समावेश आहे. या सर्वांमुळे मृत्यू होऊ शकतो. ‘
आजकाल झोप न लागण्याची समस्या खूप चव्हाट्यावर आली आहे, ज्याकडे लक्ष न दिल्यास ती अधिक गंभीर रूप धारण करू शकते. अलीकडील अभ्यासानुसार असे दिसून आले आहे की कमीतकमी 18 टक्के प्रौढांना अपुऱ्या झोपेचा त्रास होतो. तर झोपेच्या कमतरतेचा आपल्या आरोग्यावर काय परिणाम होतो याबद्दलही जाणून घ्या.
थकवा
झोपेच्या कमतरतेमुळे सक्रिय संज्ञानात्मक प्रक्रियेत व्यत्यय येतो. त्यांना दिवसभर थकवा जाणवतो. कुणालाही कुठलंही काम करावंसं वाटत नाही आणि ते जे काम फार काळ करत आहेत ते ही करू शकत नाहीत. मला दिवसभर नुसते पडून राहावेसे वाटते.
रोगप्रतिकारक शक्तीवर होणारे परिणाम
झोपेच्या कमतरतेमुळे रोगप्रतिकारक शक्तीवरही परिणाम होतो. तो कमकुवत होऊ लागतो, ज्यामुळे शरीर लवकरच संसर्गजन्य आजारांना बळी पडते. त्यामुळे आरोग्याच्या गंभीर समस्या टाळायच्या असतील तर पुरेशी झोप घ्या.
रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते
वर नमूद केल्याप्रमाणे, झोपेच्या कमतरतेमुळे बर्याच गंभीर समस्या उद्भवू शकतात, त्यापैकी एक म्हणजे उच्च रक्तातील साखरेची पातळी. जो अतिशय वाईट आणि जीवनशैलीचा विकार आहे. जे लोक रात्री उशिरापर्यंत जागे राहतात किंवा नीट झोपू शकत नाहीत त्यांच्या रक्तातील साखरेची पातळी अनियंत्रित असू शकते.
ब्रेन फॉग
झोपेच्या कमतरतेमुळे मेंदूच्या धुक्याची समस्या देखील उद्भवू शकते. याशिवाय सर्जनशीलतेचा अभाव, दु:ख, गोंधळ ही लक्षणेही दिसून येतात. नीट झोप न घेतल्याने कामावर लक्ष केंद्रित करणे कठीण होते.
लठ्ठपणा
पुरेशी झोप न घेतल्यास तुमचे वजन देखील वाढू शकते. खरं तर, एका अभ्यासात असे आढळले आहे की जे लोक दररोज रात्री 5 तासांपेक्षा कमी झोपतात त्यांचे वजन वाढण्याची शक्यता जास्त असते.
