जेव्हा पृथ्वीवर काहीही नव्हते तेव्हा माणसाने शिकार करून आयुष्याची सुरुवात केली. परंतु नंतर जेव्हा माणूस आदिवासींमध्ये राहू लागला आणि लोकसंख्येनुसार अन्नाची कमतरता भासली, पोट भरण्यासाठी अन्नधान्याची गरज भासू लागली. तेव्हा मनुष्याने शेती करण्यास सुरवात केली. नंतर शेतीची कामे सुलभ करण्यासाठी कृषी अवजाराचा देखील शोध लागला. या साधनांच्या शोधाचा सर्वात मोठा शोध नांगर होता, जो नांगरणी करून माती मऊ आणि बी रुजवण्यासाठी योग्य बनवू शकेल.
नंतर भारतातील महान योगीजनांनी हल अर्थात नांगरापासून प्रेरणा घेऊन ’हलासन’ नावाचे (Halasana) आसन तयार केले. ज्यायोगे नांगर कठोर जमीन मऊ करू शकतो, तसंच हलासन शरीरातील लवचिकता वाढवण्यासही खूप उपयुक्त ठरू शकते. विशेषत: जेव्हा आपण डेस्क जॉबमुळे पाठीच्या कण्याच्या होणार्‍या त्रासाला कंटाळला असाल तेव्हा हे आसन नियमितपणे केल्याने तुम्हाला आराम मिळू शकतो.
हलासन कसे करावे?
• योग मॅट वर आपल्या पाठीवर झोपणे.
• आपले हात शरीराच्या जवळ ठेवा. तळवे जमिनीच्या दिशेने राहतील.
• श्वास घेत पाय वरच्या बाजूस उचला.
• पाय कंबरेपासून 90 डिग्री कोन तयार करेल. ओटीपोटात स्नायूंवर दबाव कायम राहील.
• पाय वर उचलताना आपल्या हातांनी कमरेला आधार द्या.
• सरळ पायांना डोक्याच्या वर जमिनीच्या दिशेने आणि असे करत करत पाय डोक्याच्या मागे घ्या.
• आपल्या पायाच्या बोटांनी जमिनीवर स्पर्श करा.
• कमरेमधून हात काढा आणि सरळ जमिनीवर ठेवा. तळवे खाली असायला हवेत.
• कंबर जमिनीशी समांतर राहील अश्या स्थितीत ठेवा.
• एक मिनिट या स्थितीत रहा, श्वासावर लक्ष केंद्रित करा, श्वास बाहेर टाकताना पाय परत जमिनीवर आणा.
• सीट सोडताना घाई करू नका. त्याच वेगात पाय परत सामान्य स्थितीत आणा.
नियमितपणे हलासन करण्याचे फायदे
• हलासन पाचन तंत्राच्या अवयवांचे मालिश करते आणि पचन सुधारण्यास मदत करते.
• मेटाबोलिझ्म वाढवते आणि वजन कमी करण्यास मदत करते.
• मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी हे सर्वोत्कृष्ट आसन आहे कारण तो साखरेची पातळी नियंत्रित करतो.
• हे दंडाची लवचिकता वाढवते आणि पाठदुखीमध्ये आराम देते.
• यामुळे तणाव व थकवा कमी करण्यास देखील मदत होते.
• हलासनाच्या अभ्यासाने मानसिक शांतता मिळते.
• हे आसन दंड आणि खांद्यांना चांगला ताणतो.
• हे थायरॉईड ग्रंथीशी संबंधित समस्या दूर करण्यात देखील मदत करते.
• हे आसन पाठदुखी, नपुंसकत्व, सायनसायटिस, निद्रानाश आणि डोकेदुखी या आजारांमध्येही फायदेशीर आहे.
हलासनाच्या आधी काही महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घ्या
सकाळी आणि रिक्त पोटात हलासनाचा सराव करणे चांगले आहे. जर काही कारणास्तव आपण सकाळी ते करू शकत नसाल तर संध्याकाळी हलासनाचा, सराव देखील केला जाऊ शकतो. परंतु हे लक्षात ठेवा की आसनाचा सराव करण्यापूर्वी आपण शौच करणे आवश्यक आहे आणि सराव करण्या आधी 4-6 तास आधी खाल्ले असेल तर चांगले होईल.
