पूर्वोतानासन (Purvottanasana) हे नाव पूर्व व उत्तान अशा दोन शब्दांच्या संयोगाने तयार झालेले आहे. पूर्व म्हणजे पूर्वदिशा किंवा शरीराचा पुढचा भाग आणि उत्तान म्हणजे ताणलेला. हे आसन आपल्याला तणावापासून दूर ठेवून आपले आरोग्य सुधारते. वर्तमान काळातील पोषण रहित जीवनशैलीमुळे शरीर कमजोर होऊ लागते व त्यामुळे श्वसनासंबंधी काही आजारांचा सामना करावा लागतो, यापासून सुरक्षित राहण्यासाठी पूर्वोतानासन हा एक प्रभावी पर्याय आहे.
पूर्वोतानासन करण्याची योग्य पद्धत
• समोरील दिशेने पाय सरळ करून बसा
• पाय एकमेकांशी जोडून,पाठीचा कणा सरळ ठेवा
• तळहात जमिनीवर ठेवा, कमरेजवळ किंवा खांद्याजवळ, बोटांची टोके शरीरापासून दूर करून हात सरळ ठेवा
• मागे झुका आणि हातांनी शरीराच्या वजनाला आधार द्या.
• श्वास घेऊन श्रोणीचा भाग वर उचला, शरीर सरळ ठेवा.
• गुढघे सरळ ठेवून पाय व पायाची बोटे जमिनीवर ठेवा असे केल्याने तळपाय जमिनीवर टिकून राहतील व डोक्याच्या भागाला जमिनीच्या दिशेने मागे जाऊ द्यावे.
• या अवस्थेत श्वसन प्रक्रिया चालू ठेवा.
• श्वास सोडून परत या, बसून आराम करा.
• बोटांची दिशा बदलून आसनाची पुनरावृत्ती करावी.
पूर्वोतानासन करण्याचे फायदे
• हे मनगट, हात, खांदे, पाठ आणि पाठीचा कणा मजबूत ठेवते.
• पाय व नितंबाचा व्यायाम होतो.
• हे आसन श्वसन प्रक्रियेत सुधार करण्यास मदत करते.
• या आसनामुळे आतडे आणि पोटाच्या अवयवांमध्ये ताण निर्माण होतो.
• हे आसन थायरॉईड च्या ग्रंथींना उत्तेजित करते.
पूर्वोतानासन करतांना खालील खबरदारी घेतली पाहिजे
• मनगटात दुखापत झाली असेल तर पूर्वोतानासन काळजीपूर्वक करावे.
• मानेला दुखापत असल्यास पूर्वोतानासन करू नये.
• शारीरिक क्षमतेपेक्षा जास्त जोर लावू नये.
