मयुरासन (Mayurasana) हा संस्कृत भाषेतून आलेला शब्द आहे, जो दोन शब्दांपासून बनलेला आहे. यामध्ये पहिला शब्द “मयूर” म्हणजे “मोर” आणि दुसरा शब्द “आसन” म्हणजे “मुद्रा”. या आसनात तुमची स्थिती मोरासारखी दिसते. जणू मोर पंख पसरून बसला आहे.
मयुरासन करण्याचे फायदे
1. योग ही आपल्या संस्कृतीची प्राचीन काळापासून ओळख मानली जाते. योगाद्वारे अनेक प्रकारच्या आरोग्य समस्यांवर मात करता येते. याचा पुरावा अनेक साहित्यिक ग्रंथांतूनही आढळतो. त्याचप्रमाणे मयुरासनाचे आरोग्यदायी फायदेही अनेक आहेत.
मयुरासनाचा नियमित वापर केल्याने ते शरीर डिटॉक्स करते. ज्यामुळे शरीराला ट्यूमर, ताप यासारख्या समस्यांपासून वाचवता येते. तुम्हालाही तुमचे जीवन निरोगी आणि सुरक्षित ठेवायचे असेल तर तुम्ही तुमच्या दैनंदिन जीवनात मयुरासनाचा समावेश करू शकता.
2. हा असाच एक योग आहे, ज्यामुळे अनेक आरोग्य फायदे मिळण्यास मदत होते. मयूर आसनाच्या आरोग्य फायद्यांमध्ये पचनसंस्था निरोगी ठेवण्याचाही समावेश होतो. अभ्यास दर्शविते की जे लोक मोराची मुद्रा करतात त्यांच्यामध्ये ते पाचन अवयवांना निरोगी बनवते.
याशिवाय मयूर आसन केल्याने ओटीपोटात रक्त परिसंचरण वाढते. ज्यामुळे शरीराचे पोट आणि त्याची अंतर्गत यंत्रणा मजबूत होण्यास मदत होते. जर तुमची पचनसंस्था कमजोर असेल तर तुम्ही मयुरासनाच्या मदतीने ती मजबूत करू शकता.
3. मधुमेहाची समस्या असलेल्या लोकांसाठी मयुरासन एखाद्या उपचारापेक्षा कमी नाही. असे मानले जाते की नियमितपणे मयुरासन केल्याने शरीरातील रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवता येते.
कारण मयुरासन करताना आपले शरीर अतिरिक्त ऊर्जा खर्च करते. परिणामी, शरीरातील चरबी आणि रक्तातील ग्लुकोजचा वापर होतो.
अशा प्रकारे शरीर अतिरिक्त ऊर्जा निर्मितीसाठी शरीरातील अतिरिक्त साखरेचा वापर करते. जे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करते. याशिवाय मूळव्याधची लक्षणे कमी करण्यासाठीही मयुरासन ओळखले जाते.
4. ज्या पुरुषांमध्ये प्रजनन क्षमता कमी आहे त्यांच्यासाठी हा योग खूप फायदेशीर मानला जातो. याशिवाय मयुरासन महिलांसाठीही फायदेशीर आहे. महिलांनी नियमितपणे मयुरासन केल्याने मासिक पाळी आणि रजोनिवृत्तीची लक्षणे कमी होण्यास मदत होते.
तसेच लैंगिक क्रियाकलाप सुधारू शकतो. जेणेकरून तुम्ही तुमच्या लैंगिक जीवनाचा फायदा घेऊ शकता.
5. हाडे मजबूत करण्यासाठी मयुरासनाचे फायदे मिळू शकतात. असे मानले जाते की मयुरासन केल्याने खांदे, कोपर, मनगट आणि पाठीचा कणा मजबूत होण्यास मदत होते.
जर तुम्हालाही हाडे मजबूत करायची असतील तर तुम्ही नियमित व्यायाम म्हणून मयुरासनाचा नियमितपणे समावेश करू शकता.
6. मयुरासन नियमित केल्याने तुमचे शरीर बाहेरून निरोगी राहते. याशिवाय, ते तुमच्या अंतर्गत अवयवांना सक्रिय आणि उत्तेजित करू शकते.
मयुरासन नियमितपणे केल्याने तुमचे स्वादुपिंड, पोट, यकृत, प्लीहा, मूत्रपिंड आणि आतडे सक्रिय होतात. ज्याद्वारे तुमचे शरीर निरोगी आणि मजबूत बनू शकते.
मयुरासन करण्याची पद्धत
1. मयुरासन करण्यासाठी सर्वप्रथम एखाद्या स्वच्छ जागेवर चटई घालून गुडघ्यावर बसा.
2. आपले हात जमिनीवर ठेवा, ज्यामध्ये आपल्याला आपल्या हाताचे बोट आपल्या पायाच्या दिशेने ठेवावे लागेल.
3. तुमचे पाय जवळ ठेवा आणि दोन्ही गुडघे दूर ठेवा.
4. तुमचे दोन्ही हात गुडघ्यांच्या मध्ये असावेत.
5. यानंतर तुमच्या हाताची कोपर तुमच्या पोटावर व्यवस्थित ठेवा, यामध्ये दोन्ही कोपर तुमच्या नाभीच्या उजव्या आणि डाव्या बाजूला असतील.
6. यानंतर तुमचे दोन्ही पाय मागे पसरवून सरळ करा.
7. आता तुमचे शरीर पुढे वाकवा आणि हळूहळू शरीराचे संपूर्ण भार दोन्ही हातांवर आणण्याचा प्रयत्न करा.
8. दोन्ही हातांचा समतोल साधून तुमचे शरीर वर ठेवा, यामध्ये तुमचे फक्त हात जमिनीला जोडले जातील आणि तुमचे संपूर्ण शरीर हवेत असेल.
9. तुमच्या क्षमतेनुसार तुम्ही या आसनात बराच वेळ राहू शकता.
10. तुमच्या सुरुवातीच्या स्थितीत परत येण्यासाठी तुमचे पाय जमिनीवर खाली करा.
मयुरासन करताना कोणती खबरदारी घ्यावी?
1. हे आसन रिकाम्या पोटी करावे. यासाठी तुम्ही तुमचे पोट आणि आतडे किमान ४ ते ६ तास रिकामे ठेवल्यानंतर हे करा.
2. हे आसन सकाळी केल्याने जास्त फायदा होतो. जर तुम्हाला हे आसन सकाळी करता येत नसेल तर तुम्ही संध्याकाळीही करू शकता.
3. गर्भवती महिलांनी मयुरासन करू नये.
4. जर तुम्हाला उच्च रक्तदाब, हृदयविकार, हर्निया, पेप्टिक अल्सर इत्यादी समस्या असतील तर तुम्ही हे आसन करू नये.
5. जर तुम्हाला या पोझमध्ये कोणत्याही प्रकारचा त्रास होत असेल तर नक्कीच योग प्रशिक्षकाचा सल्ला घ्या.
